«سیمون سیمونیان» مدیر پیشکسوت و توانند ادوار مختلف دبیرخانه جشنواره فجر در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس ضمن پرداختن به وضعیت کیفی جشنواره های فرهنگی سینمایی کشور به مسئله تعدد جشنواره‌ها اشاره و در این خصوص تصریح نمود: جشنواره‌های زیادی در ایران برگزار می‌شود و اگر بخواهیم مثبت به قضیه نگاه کنیم، هر نهادی که جشنواره برگزار می‌کند، ممکن است هدف اصلی آن کشف استعدادهای جدید باشد. البته ممکن است اهداف دیگری هم در پس آن نهفته باشد. اما تعداد زیاد جشنواره‌ها باعث می‌شود که برخی از آن‌ها جدی گرفته نشوند و یا بعد از دو یا سه دوره، کنار گذاشته شوند. گاهی هم تغییرات مدیریتی باعث می‌شود که برخی جشنواره‌ها حذف یا اضافه شوند.

وی افزود: از نظر بنده، ضرورتی جدی وجود دارد که در روند افزایش بی‌رویه جشنواره‌ها تجدید نظر شود. پیش از راه‌اندازی هر جشنواره‌ای، شایسته است با دقت و تأمل بیشتری بررسی شود که آیا اساساً این جشنواره قابلیت استمرار دارد یا خیر؟ آیا برگزاری آن با هدف مشخص و در پاسخ به یک نیاز واقعی انجام می‌شود؟ متأسفانه در حال حاضر جشنواره‌هایی تحت عناوین خاص برگزار می‌شوند، در حالی که ما حتی آثار یا تولیداتی در آن زمینه‌ها در اختیار نداریم.

این مدیر توانند سینمایی تاکید کرد: البته منظور این نیست که راه برگزاری جشنواره‌های جدید به کلی بسته شود یا مجوزی صادر نگردد، بلکه سخن این است که باید معیارهای مشخص و دقیقی برای صدور مجوزها تعریف شود. باید بررسی شود که هدف از برگزاری جشنواره چیست، و آیا امکان تحقق درست و تداوم آن وجود دارد یا خیر. این مسئله بسیار مهم است.

سیمونیان با بیان این مطلب که جشنواره ها به شدت تحت تاثیر شرایط سیاسی اقتصادی و اجتماعی قرار می گیرند؛ اظهار داشت: هر دوره ای با هر نگاه جناحی تلاش می شود جشنواره بدون جانب داری سیاسی برگزار شود ولی واکنش و موضع گیری هنرمندان به عنوان افراد حقیقی در قبال جشنواره در دوره های مختلف متغیر است که امری طبیعی است و نباید به حساب ضعف یا قوت یک دوره خاص تلقی شود.

وی ادامه داد: هر سال، بدون توجه به نوع ژانر، همه فیلم‌ها بررسی می‌شوند. هیچ‌گاه به طور کلی فیلم‌های کمدی یا اجتماعی کنار گذاشته نشده. و هر سال تولیدات سینمایی بر اساس موضوعات و ژانرهای مختلف بررسی می‌شود.

وی افزود: همانطور که می‌دانید، تولیدات سینمایی در سال‌های مختلف، متفاوت است. گاهی تولیدات اجتماعی بنا به اقتضا ذائقه مخاطب بیشتر می‌شود، و گاهی فیلم های کمدی‌. اما چیزی که ثابت است، این است که فیلم‌هایی با ساختار استاندارد و محتوای خوب، انتخاب می شوند البته اگر هیئت انتخاب بدون حب و بغض به وظیفه اش عمل کند.

مدیر تولید سابق موسسه رسانه‌های تصویری مطرح کرد: در واقع، جشنواره‌ها همیشه شامل فیلم‌هایی از تمامی ژانرها بوده است. در دوره های ابتدایی، تمام تولیدات یک سال سینمای ایران در جشنواره فجر نمایش داده می‌شد، تحت عناوین مختلف مثل بخش مسابقه و بخش مهمان. هدف از این کار این بود که تمام سبد سینمای ایران در یک سال در جشنواره به نمایش درآید و تبلیغی برای فیلم‌ها باشد. اما این روش معایب خود را داشت. بسیاری از فیلم‌ها که در جشنواره فجر نمایش داده می‌شدند، بعداً در اکران عمومی به مشکل برمی‌خوردند.

سیمونیان کیفیت جشنواره فجر را متاثر از آثار تولید شده آن سال عنوان کرد و تصریح نمود: کیفیت جشنواره بستگی به کیفیت تولیدات آن سال دارد؛ یعنی اگر در طی سال فیلم‌های خوبی تولید شده باشد، جشنواره کیفیت بالاتری خواهد داشت. به همین دلیل، پستی و بلندی‌های جشنواره‌ها ناشی از کیفیت تولیدات همان سال است.

وی افزود: برخی فیلم‌ها صرفاً به این دلیل در جشنواره فجر شرکت نمی کنند که نخستین نمایش فیلمشان در جشنواره خارجی باشد. به نظرم، این روند بی احترامی به جشنواره فجر است . چرا که اولین نمایش جهانی یک فیلم ایرانی باید در جشنواره فجر باشد. به هر حال، برخی فیلمسازان سال‌هاست فیلم‌هایی می‌سازند که به‌طور خاص برای جشنواره‌های خارجی طراحی شده است. این موضوع، به خصوص برای فیلم‌های شاخص، باعث می‌شود که فیلم در جشنواره فجر به نمایش درنیاید.

مدیر سابق دبیرخانه جشنواره فجر با اشاره به چالش ها و نقصان های بوجود آمده ناشی از عدم وجود دبیرخانه دائمی جشنواره فجر و تاثیر آن بر کیفیت برگزاری این جشنواره بیان کرد: نوسانات کیفیت جشنواره، به‌ویژه جشنواره فجر، به دلایل مختلف است. یکی از دلایل این نوسانات، تأثیر سیاست‌ها و تغییرات سیاسی است. دلیل دیگر، که به نظر من حتی مهم‌تر است، عدم ثبات در مدیریت جشنواره است. با وجود ۴۳ دوره برگزاری جشنواره، دبیرخانه دائمی وجود ندارد. دبیر های مختلف و مکان‌های مختلف برای برگزاری جشنواره باعث شده‌اند تا بسیاری از مدارک و اسناد طی این جابجایی‌ها گم شوند.

وی افزود: متولی اصلی جشنواره، همیشه معاونت سینمایی یا رئیس سازمان سینمایی بوده و بنیاد سینمایی فارابی نیز در اغلب دوره‌ها حامی اصلی جشنواره بوده است، البته به جز دو یا سه دوره. اما تغییرات زیاد در افراد و مکان‌های برگزاری جشنواره باعث شده است که این تغییرات تأثیر منفی داشته باشد.

او ادامه داد: همیشه این ایده وجود داشته که یک مکان دائمی برای جشنواره در نظر گرفته شود که هم کارهای اداری را انجام دهد و هم سالن‌های سینما برای نمایش فیلم‌ها داشته باشد. این ایده حتی در دوران دولت قبلی و دولت فعلی وجود داشته و دارد اما چون عمر دولت‌ها و مدیران کوتاه است، این تصمیمات به نتیجه نرسیده اند. به علاوه، این کار به بودجه زیادی نیاز دارد و کمبود مالی باعث می‌شود که این ایده به تأخیر بیفتد.

سیمونیان تصریح داشت: فکر می‌کنم که همه دوست داشتند چنین چیزی اتفاق بیفتد، اما هنوز این مسئله حل نشده است. به نظر من باید فردی شروع به اجرای این طرح کند، حتی اگر خودش تغییر کند و بعد از او فرد دیگری آن را ادامه دهد. این می‌تواند برای سینمای ایران یک دستاورد بزرگ و ماندگار باشد.

این مدیر سینمایی در خصوص افول بخش بین الملل جشنواره فیلم فجر اظهار داشت: موضوع جشنواره بین‌المللی فیلم نیز جای تأمل دارد. اگر شرایط سیاسی کشور به سمت بهبود روابط با دیگر کشورها پیش رود و فضای ایران‌هراسی کاهش یابد، طبیعتاً هنرمندان، فیلم‌سازان معتبر و کمپانی‌های بین‌المللی علاقه‌مند به حضور در جشنواره خواهند بود؛ همان‌گونه که در گذشته نیز سابقه داشته است.

وی افزود: اما اگر شرایط کنونی ادامه یابد و فضای ایران‌هراسی غالب باشد، حضور مهمانان خارجی کاهش خواهد یافت و این مسئله می‌تواند به اعتبار جشنواره بین‌المللی لطمه بزند.

سیمونیان همچنین در خصوص جدا برگزار شدن بخش بین الملل و ملی جشنواره فیلم فجر تصریح نمود: در رابطه با ادغام یا تفکیک بخش بین‌الملل از جشنواره ملی نیز دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. برخی معتقدند تفکیک این دو بخش موجب دیده‌شدن بیشتر و بهتر جشنواره بین‌المللی خواهد شد، چرا که مخاطبان داخلی عمدتاً به دیدن فیلم‌های ایرانی علاقه‌مندند و فیلم‌های خارجی را اغلب از طریق نسخه‌های غیررسمی در فضای مجازی دنبال می‌کنند. به‌ویژه با توجه به وجود سانسور، انگیزه چندانی برای تماشای فیلم‌های خارجی در سینما باقی نمانده است.

«سیمون سیمونیان» در پایان این گفت و گو خاطرنشان ساخت: با این حال، از نظر من، ادغام دو بخش ملی و بین‌المللی در قالب یک جشنواره جامع، تصمیمی منطقی‌تر و مؤثرتر خواهد بود. و قطعا باعث کاهش هزینه برگزاری جشنواره فجر خواهد شد.